Noas

Comente iscrient sos istudentes italianos? Male. Lu narat s’I.N.V.A.L.S.I., (Istituto nazionale per la valutazione del sistema educativo di istruzione e di formazione ) a pustis chi at bidu sos resurtados  de sas proas iscritas in s'esàmene  de maturidade. In su situ  www.invalsi.it bi sunt sos traballos de s'esàmene de duos annos a como, e b'at de s'isporare pro sas pessones  chi istimant  sa limba de Dante: sa puntegiadura b'est e non b'est, sa gramàtica est una cosa relativa, sa consecutio temporum un'elementu disconnotu, sos perìodos   tortinados,  longos e inefetivos.  

S ’I.N.V.AL.S.I. at curretu  545 elaborados  de sa proa  de italianu in s'esàmene de Istadu  de s'annu  iscolàsticu 2008-09, e at averiguadu  sa pagu cumpetèntzia  in s'impreu iscritu  de sa limba  italiana dae bandas de sos pitzinnos  chi agabbant s'iscola   superiore.  In totu sas bator cumpetèntzias fundamentales  (gramaticale, testuale, lessicale e ideativa) b'at unu votu mèdiu  inferiore a sa sufitzièntzia. Su votu si dat  in bindighèsimos  e unu traballu sufitziente devet otènnere a su nessi 10/15. Tando, ant cunsideradu  insufitzientes prus de su mesu  de sos elaborados  (intre su 54 e su 63 pro chentu, cunforma a  sa cumpetèntzia leada in cunsideru). Su  votu mèdiu dadu a sos litzeales  est agigu  subra de sa sufitzièntzia. Belle gasi, est arta sa  cuota de sas insufitzièntzias in sa cumpetèntzia  gramaticale (34 pro chentu ) e in sa cumpetèntzia  lessicale (45 pro chentu). Est bassa sa  cuota de sas etzellèntzias. In sos istitutos  tècnicos su votu mèdiu no nche crompet  a sos 9 bindighèsimos. A pustis de 13 annos de  iscola, su bonu de sos tècnicos de cras  no nche crompent  a unu gradu  bastante de connoschèntzia  de sa limba italiana. Su voto mèdiu de sos pitzinnos chi andant a sas iscolas   professionales  no nche  colant s’8; in prus de s'80 pro chentu  de sos casos, sas proas  sunt cunsideradas  insufitzientes in totu sas bator  cumpetèntzias. E finas sa calligrafia est una  pelea: con sms, chat  e totu gasi, s'iscritura  a manu est semper prus  rara, e giai si nde bident sos resurtados.

 l